เมื่อวันที่ 5 – 9 สิงหาคม 2567 สถาบันระหว่างประเทศเพื่อการค้าและการพัฒนา (องค์การมหาชน) หรือ สคพ. ร่วมกับสำนักงานเลขาธิการอาเซียน (ASEAN Secretariat) กรมการค้าต่างประเทศ กระทรวงพาณิชย์ กรมสรรพสามิตและศุลกากร เขตบริหารพิเศษฮ่องกงแห่งสาธารณรัฐประชาชนจีน (Hong Kong Custom & Excise Department) และกรมการค้าและอุตสาหกรรม (Trade and Industry Department หรือ TID) เขตบริหารพิเศษฮ่องกงแห่งสาธารณรัฐประชาชนจีน ดำเนินการจัดกิจกรรมจัดกิจกรรมศึกษาดูงาน (Phase 2: Onsite Meeting) ภายใต้โครงการ Enhancing AHKFTA Utilization through Harmonized and Sustainable Operations in the Digital Era) ณ เขตบริหารพิเศษฮ่องกงแห่งสาธารณรัฐประชาชนจีน  โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อสังเกตหน่วยงานที่รับผิดชอบการออกแบบฟอร์ม AHK และพิธีการศุลกากรสำหรับการออกหนังสือรับรองแหล่งกำเนิดสินค้า (แบบฟอร์ม AHK) ตลอดจนพิธีการศุลกากรที่จุดตรวจปล่อยของเขตบริหารพิเศษฮ่องกง เพื่อทำความเข้าใจกระบวนการที่จุดหมายปลายทาง โดยมีเป้าหมายเพื่อแลกเปลี่ยนข้อมูล ระหว่างสมาชิกของหน่วยงานกำกับดูแลด้านการนำเข้า-ส่งออก หน่วยงานกำกับดูแลด้านการออกหนังสือรับรองถิ่นกําเนิดสินค้า ในส่วนบุคลากรภาครัฐ ในกลุ่มประเทศสมาชิกอาเซียนและเขตบริหารพิเศษฮ่องกงแห่งสาธารณรัฐประชาชนจีน ร่วมกับผู้เชี่ยวชาญและที่ปรึกษาโครงการ

กิจกรรมการศึกษาดูงานดังกล่าวมีรูปแบบและวิธีดำเนินการจัดกิจกรรมประกอบด้วยการศึกษาดูงานนอกสถานที่ การประชุมเชิงปฏิบัติการในรูปแบบผสมผสาน (online และ onsite) ร่วมกับการบรรยายและเปลี่ยนประสบการณ์ ระหว่างวันที่ 6-8 สิงหาคม 2567 ทั้งนี้ มีการเข้าเยี่ยมชมสถานที่ศึกษาดูงานจำนวน 2 แห่ง  ได้แก่ วันที่ 6 สิงหาคม 2567 ณ กรมสรรพสามิตและศุลกากร เขตบริหารพิเศษฮ่องกงแห่งสาธารณรัฐประชาชนจีน (Hong Kong Custom & Excise Department) โดยเป็นการศึกษาดูงานถึงระเบียบวิธิปฏิบัติของหน่วยงานกรมศุลากรและสรรพาสามิต ณ ด่านศุลากร Kwai Chung Customhouse หรือ Port and Marines Command โดยมี Ms. Sallie Ngo, Inspector of Hong Kong Customs เป็นผู้ดำเนินรายการและพิธีกร และได้รับเกียรติจาก Ms. Chiang Yee Lee, Head of Port and Maritime Command ให้การกล่าวต้อนรับคณะผู้เข้าร่วมศึกษาดูงาน โดยมีนางสาวสิริกาญจน์ ประเสริฐยิ่ง ผู้จัดการโครงการ/หัวหน้าโครงการ ในฐานะตัวแทนของหน่วยงานดำเนินการกล่าวเปิดกิจกรรมการศึกษาดูงาน จากนั้นได้มีการบรรยายสรุปภาพรวมการดำเนินการของกรมสรรพสามิตและศุลกากร เขตบริหารพิเศษฮ่องกงแห่งสาธารณรัฐประชาชนจีน โดย Mr. Ban S P Chan, Senior Inspector of Customs and Excise Department โดยเน้นที่พิธิการศุลกากรทางทะเล ซึ่งได้อธิบายภาพรวมและขั้นตอนพิธิการศุลกากรสินค้า และในวันที่ 7 สิงหาคม 2567 ศึกษาดูงาน ณ กรมการค้าและอุตสาหกรรม (Trade and Industry Department หรือ TID) เขตบริหารพิเศษฮ่องกงแห่งสาธารณรัฐประชาชนจีน โดยคณะผู้ศึกษาดูงานได้เข้าร่วมรับฟังการการบรรยายสรุปซึ่งเป็นการบรรยายให้ความรู้โดย Mr. Benson Bin, Trade Officer, Factory Registration and Origin Certification Branch, Trade and Industry Department เพื่อทำความเข้าใจและเรียนรู้เอกสาร ขั้นตอนต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการออก CoO และเพื่อดูวิธีการออก e-CoO และกระบวนการภายในต่าง ๆ  และรวมถึงการหารือเกี่ยวกับการออก CoO รวมถึงการออก CoO ทางอิเล็กทรอนิกส์ จากประเทศต่างๆ ในอาเซียนเพื่อเปิดมุมมองและแบ่งปันเกี่ยวกับความเหมือนหรือแตกต่างในการออก CoO จากแต่ละประเทศ ผ่านการบรรยาย โดยผลจากการหารือนำไปสู่การออก CoO แบบอิเล็กทรอนิกส์ เพื่อเตรียมการดำเนินการที่จำเป็นต้องปรับปรุงในประเทศของตนเพื่อให้ขั้นตอนและการใช้เครื่องมืออิเล็กทรอนิกส์ในการออก e-CoO สอดคล้องกัน ตลอดจนพิธีการทางศุลกากรสำหรับการนำเข้าสินค้า

ทั้งนี้ วันที่ 8 สิงหาคม 2567 ได้มีการสรุปแผนงานที่เป็นไปได้สำหรับการประสานงาน (การเปลี่ยนแปลงในเอกสาร กฎเกณฑ์และขั้นตอน และความต้องการในการสร้างขีดความสามารถ) รวมถึงการอภิปรายกลุ่มเกี่ยวกับแผนปฏิบัติการในอนาคตและความร่วมมือระหว่างสมาชิก AHKFTA จากผู้เชี่ยวชาญและที่ปรึกษาโครงการนำโดย Dr. Rajan Sudesh Ratna และ Dr. Faisal Ahmed โดยผลสรุปในสาระสำคัญสำหรับเบื้องต้นเพื่อให้มาซึ่ง Draft Road Map ของภาพรวมทั้ง 11 ประเทศ จากข้อมูลในส่วนของผู้แทนในหน่วยงานที่ออกหนังสือรับรองถิ่นกำเนิดสินค้า และหน่วยงานด้านศุลากากรจากประเทศ/ภาคี รวมทั้งประเทศอาเซียน 10 ประเทศ และ 1 ประเทศ จากเขตบริหารพิเศษฮ่องกง สาธารณรัฐประชาชนจีน รวมทั้งสิ้น 11 ประเทศ ในการนี้ผู้แทนแต่ละประเทศได้ร่วมนำเสนอและอภิปรายภายใต้การนำโดยผู้เชี่ยวชาญและที่ปรึกษาโครงการแล้ว เพื่อหาข้อสรุปเบื้องต้น จากนั้นเข้าสู่พิธีการมอบประกาศนียบัตรแก่ผู้เข้าร่วมกิจกรรมและกล่าวปิดกิจกรรม โดยได้รับเกียรติจากนายสุภกิจ เจริญกุล ผู้อำนวยการสถาบันระหว่างประเทศเพื่อการค้าและการพัฒนา (องค์การมหาชน) และเป็นหน่วยงานดำเนินการในโครงการนี้ เป็นผู้มอบประกาศนียบัตรและกล่าวปิดในกิจกรรมดังกล่าว  โดยมีผู้เข้าร่วมกิจกรรม จาก 10 ประเทศอาเซียน และจากเขตบริหารพิเศษฮ่องกงแห่งสาธารณรัฐประชาชนจีน ทั้งทางออนไซต์และออนไลน์ และรวมทั้งผู้เชี่ยวชาญที่ปรึกษาโครงการ และเจ้าหน้าที่สถาบัน รวมจำนวนทั้งสิ้น 35 คน

สาระสำคัญของกิจกรรมในครั้งนี้ นำไปสู่การส่งเสริมการลงทุนในภูมิภาคอาเซียน-ฮ่องกง เปิดโอกาสการเข้าสู่แหล่งทุนในฮ่องกง ที่มีศักยภาพการลงทุนด้านการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานตามแผนแม่บทด้านความเชื่อมโยงอาเซียน (ASEAN Connectivity) โดยผู้เข้าประชุมเชิงปฏิบัติการมีความรู้ ความเข้าใจในเนื้อหาสาระ การอำนวยความสะดวกทางการค้า โดยสามารถปรับปรุงขั้นตอนและการควบคุมการเคลื่อนย้ายสินค้าข้ามพรมแดน เพื่อลดภาระต้นทุนที่เกี่ยวข้องและเพิ่มประสิทธิภาพสูงสุด และผู้เข้าประชุมเชิงปฏิบัติการได้รับความรู้ที่จำเป็น รวมทั้งการส่งเสริมเกี่ยวกับการค้าดิจิทัลและการอำนวยความสะดวกทางการค้า ด้วยวิถีปฎิบัติต่าง ๆ เพื่อให้เกิดการเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันอย่างยั่งยืน ภายใต้ภูมิภาคอาเซียน-ฮ่องกง ตามเจตานารมย์ของข้อตกลงการค้าเสรี AHKFTA ที่มุ่งเน้นในการเสริมสร้างการค้าเสรี ลดอุปสรรคทางการค้า เช่น ภาษีศุลกากร และมาตรการกีดกันทางการค้าอื่นๆ เพื่อเปิดโอกาสในการขยายการค้าเสรีระหว่างอาเซียนและฮ่องกง และสร้างความร่วมมือด้านเศรษฐกิจ เน้นความร่วมมือในด้านนวัตกรรม เทคโนโลยี และการพัฒนาความสามารถด้านการค้าดิจิทัลและเทคโนโลยีสมัยใหม่ และเสริมสร้างความยั่งยืนทางเศรษฐกิจ เพื่อมุ่งเน้นการสร้างการเติบโตทางเศรษฐกิจอย่างยั่งยืนผ่านการค้าระหว่างประเทศและการเชื่อมโยงโครงข่ายทางเศรษฐกิจในภูมิภาคต่อไป